Ο φαύλος κύκλος της κατάθλιψης (Β μέρος)
Οι αρνητικές σκέψεις, τα διεργασιακά λάθη, οι βαθύτερες πεποιθήσεις, η καταθλιπτική διάθεση και συμπτωματολογία, οι φυσιολογικές, γνωστικές αλλαγές και οι συμπεριφορές του ατόμου συντελούν στην δημιουργία ενός ή πολλών φαύλων κύκλων της διαταραχής που τη συντηρούν. Εν συνεχεία παραθέτουμε έναν υποθετικό φαύλο κύκλο της κατάθλιψης σύμφωνα με τους Westbrook και συνεργάτες (2010). Συγκεκριμένα, υποστηρίζεται ότι η καταθλιπτική διάθεση που βιώνει το άτομο (συμπτωματολογία) σε συνδυασμό με τις αρνητικές σκέψεις, τις προκαταλήψεις και τη λανθασμένη ερμηνεία των συμπτωμάτων οδηγεί στο σχηματισμό αρνητικής εικόνας για τον εαυτό. Το τελευταίο διαμορφώνει χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση που με τη σειρά του συντηρεί την καταθλιπτική διάθεση του ατόμου και τον φαύλο κύκλο.
Οι αρνητικές προκαταλήψεις σε γνωσιακό επίπεδο και η παρερμηνεία των συμπτωμάτων προκαλούν με τη σειρά τους εκπτώσεις στη δραστηριότητα. Το άτομο εγκαταλείπει τα ενδιαφέροντα του, αποσύρεται από κοινωνικές σχέσεις, νιώθει κουρασμένος, δεν έχει κουράγιο και όρεξη να ασχοληθεί με αυτά που το ευχαριστούσαν. Η συγκεκριμένη συμπεριφορά διατηρεί την καταθλιπτική του διάθεση και την επιβεβαιώνει καθώς απουσιάζουν οι εμπειρίες από τις οποίες θα μπορούσε να αντλήσει έστω ελάχιστη ευχαρίστηση και ικανοποίηση.
Η συγκεκριμένη στάση οδηγεί σε γενικότερη παραίτηση από το πρόβλημα αλλά και από άλλα θέματα της καθημερινότητας. Το άτομο νιώθει αδύναμο να αποφασίσει (επειδή δεν θα τα καταφέρει, είναι αποτυχημένος), γίνεται αναβλητικό και δεν προσπαθεί να επιλύσει τα προβλήματα του. Έτσι αδυνατεί να δει κάποια αλλαγή, έστω και ελάχιστη, στην κατάσταση που βιώνει. Τα προβλήματα του φαίνονται ανυπέρβλητα και φτάνει σε σημείο να νιώθει μόνος και αβοήθητος. Τα τελευταία χαρακτηριστικά έρχονται απλά να του υπενθυμίσουν την αδυναμία του, να επιβεβαιώσουν τις αρνητικές του προκαταλήψεις και να ενισχύσουν την καταθλιπτική του διάθεση.
Επισημαίνεται ότι το άτομο με κατάθλιψη εγκλωβίζεται σε αυτούς τους φαύλους κύκλουςκαι στην προσπάθεια του να δώσει κάποιες εξηγήσεις, εξαιτίας του αρνητικού τρόπου σκέψης του, δημιουργεί νέους φαύλους κύκλους που απλά προστίθενται στην όλη κατάσταση.
Στόχος της ψυχοθεραπείας στην περίπτωση της κατάθλιψης είναι να βοηθήσει τον ασθενή να εξουδετερώσει τους φαύλους κύκλους, τις αρνητικές γνωσιακές προκαταλήψεις και να αναπτύξει πιο ισορροπημένη αντίληψη για τον εαυτό, τον κόσμο και το μέλλον.
Βιβλιογραφική Αναφορά
Westbrook, D., Kennerley, H. &Kirk, J. (2010). Εισαγωγή στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία. Α. Καλαντζή-Αζίζι& Κ. Ευθυμίου (Επιμ.). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
